Artikülasyon Bozukluğu
Artikülasyon Bozukluğu Nedir?
Artikülasyon (sesletim) bozukluğu, konuşma seslerinden yanlış üretilmesidir.
(Çocuğun /kedi/ yerine /tedi/, /mor/ yerine /moy/ demesi gibi). Artikülasyon bozukluğunda çocuğun üretemediği yada yanlış ürettiği ses, ses dağarcığında yer almaz. Bir konuşma sesinin doğru üretilmesi için o ses üretiminde gerekli olan motor hareketin yapılması gerekir.
Artikülasyon bozukluğunun nedenleri aşağıdakilerden biri olabileceği gibi herhangi yapısal bir bozukluğa bağlı olmadan yanlış öğrenme sonucu da olabilir.
Artikülasyon Bozukluğu Belirtileri
Artikülasyon bozukluğu 4 temel belirti ile açıklanabilir. Bunlar; atlama, yerine koyma, ekleme ve çarpıtmadır.
Atlama: Çocuk kelimelerdeki harflerin yalnızca bir kaçını söyler. Örneğin televizyon yerine telezon demesi gibi.
Yerine koyma: Çocuk kelimelerdeki harflerin yerine başka harfler koyar. Örneğin kestane yerine keştane demesi gibi.
Ekleme: Çocuk kelimelere fazla harfler ekler. Örneğin pilav yerine pilyav demesi gibi.
Çarpıtma: Çocuğun çıkardığı kelimeler tam olarak doğru değildir fakat gerçeğine yakındır. Örneğin ekmek yerine eppek demesi gibi.
Artikülasyon Bozukluğu Tedavisi
Çocuklar tüm sesleri aynı anda değil, belli bir sırada öğrenirler. /b/, /d/, /m/ gibi sesler 2-3 yaşlarında öğrenilirken, /r/, /z/ gibi bazı seslerin öğrenilmesi daha geç yaşlarda olur. Bazen çocuk bir sesi tek başına ya da sözcük başında doğru çıkarabilir ama başka pozisyonlarda yanlış çıkarıyor olabilir. Ya da sizin fark edebildiğinizden daha fazla seste sorun yaşıyor olabilir.
Genel olarak çocuklar 7-8 yaşlarına geldiklerinde anadilinin tüm seslerini doğru olarak üretebilirler. Bu yaştan sonra devam eden konuşma bozukluğunun kendiliğinden düzelme olasılığı düşüktür. Çocuğun konuşmasının akranlarından farklı olduğunu düşünen ebeveynler/öğretmenler, mutlaka bir dil ve konuşma terapistinden yardım almalıdırlar. Dil ve konuşma terapisti, çocuğun konuşma probleminin sebebini ayrıntılı bir değerlendirme yaparak belirler. Çocuğun hangi seslerde problemi olduğunu belirlemek üzere bazı testler uygular ve ne zaman terapiye başlanması gerektiği konusunda aileyi bilgilendirir. Ergenlik ya da yetişkinlik döneminde de artikülasyon terapisi yapılır. Ancak konuşma biçimi yerleşmeden, küçük yaşlarda yapılan terapi daha kısa sürede ve etkili sonuç verecektir.