Otizm
Otizm Nedir?
Yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan doğuştan gelen gelişimsel bir bozukluktur.
Otizm spektrum bozukluğu, belirtileri erken çocukluk döneminde ortaya çıkan, genellikle etkilerini ömür boyu sürdüren, bireylerin sosyal etkileşim ve iletişim kurma becerilerini olumsuz yönde etkileyen, sınırlı ilgi ve tekrarlanan davranışlara neden olan nöro-gelişimsel bir bozukluktur. (Leblanc, Richardson ve Burns, 2009).
Otizmin Belirtileri Nelerdir?
DSM-V(2013) tanı kriterleri incelendiğinde otizm iki alanda yaşanan sorunlarla kendini gösterir. Bu alanlar ve gözlenebilecek belirtiler aşağıda yer almaktadır.
a. Sosyal İletişim ve Sosyal Etkileşim
- Göz kontağı kuramama, vücut dilini anlamama ve kullanamama, parmakla işaret ederek gösterme gibi jestleri anlama ve kullanmada yetersizlik, yüz ifadelerinde ve sözel olmayan iletişimlerinde sınırlılık gibi sosyal etkileşim kurma amacıyla kullanılan sözel olmayan iletişim davranışlarında yetersizlik
- Karşılıklı konuşma başlatma ve sürdürmede yetersizlik, ilgileri ve duyguları paylaşmada sınırlılık, sosyal iletişim başlatma ya da sosyal etkileşime tepkide bulunmada yetersizlik gibi karşılıklı sosyal-duygusal tepkilerde yetersizlik
- Sosyal bağlamlara uygun davranamama, hayali oyun oynayama, arkadaş edinememe ve akranlarına karşı ilgisizlik gibi ilişki kurma, sürdürme ve ilişkiyi anlamada yetersizlik
b. Tekrarlanan/Takıntılı Davranışlar ve Sınırlı İlgi ya da Etkinlikler
- Tekrarlanan ya da takıntılı motor davranışlar, nesne kullanma ya da konuşma
- Aynılık üzerinde ısrar etme, rutinlere aşırı bağlılık
- Yoğunluğu açısında anormal denilebilecek derecede takıntılı ve sabit ilgilere sahip olma
- Belli ses, doku ya da koku gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı tepkili olma ya da tepkisiz kalma
Otizmde erken tanı ve teşhis hayati önem taşımaktadır. Erken tanının hemen ardından ebeveynlerin yapması gereken, çocuklarının yoğun ve sistematik eğitim almalarını sağlamaktır. Yapılan araştırmalara göre, haftada 30 saatin üzerinde uygulamalı davranış analizine dayalı eğitim alan çocukların %40’ı kaynaştırma eğitimine devam edebilmektedir. Otizmli çocukların toplumsal hayata katılımlarını sağlayabilmek için kanıtlanmış tek etkili yol yoğunlaştırılmış bireysel eğitimdir.
Otizmin Nedeni Nedir?
Henüz otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular mevcuttur. Çevresel faktörlerin de otizme yol açabildiğine ilişkin araştırmalarda vardır. Hem genetik temellerin hem de çevresel faktörlerin etkileri üzerine çok sayıda araştırma yapılmaya devam etmektedir.
Otizmin Tedavisi Var Mıdır?
Otizm yaşam boyu süren bir rahatsızlıktır. Tedavi sürecinin temelini özel eğitim uygulamaları oluşturmaktadır. Erken tanı ile özel eğitim uygulamalarına erken başlanan vakalarda daha iyi sonuçlar elde etmek mümkündür. Mevcut tabloya farklı davranışsal sorunların eşlik ettiği durumlarda ilaç tedavileri faydalı olabilmektedir. Ancak bahsedilen uygulamalar ile otizmin tamamen sonlandırılması tam düzelme halinin sağlanması genellikle mümkün olmamaktadır.